Küresel Isınmaya Karşı Ağaç Dikmek Kadar Nereye Diktiğimiz de Önemli

İklim değişikliği ile mücadelede ağaç dikmenin ve yeşil alanları arttırmanın faydalı olduğunu biliyoruz ancak yeni bir çalışma, ağaç dikmek kadar nereye diktiğimizin de önemli olduğunu gösterdi. Araştırmaya göre, yanlış alanların ağaçlandırılması gezenimizin ısınmasına katkıda bulanabilir.  

Nature Communications dergisinde yayınlanan yeni çalışmada, bazı durumlarda, bir alanda çok fazla ağacın bulunması nedeniyle, Dünya yüzeyinden daha az Güneş ışığının yansıdığı ve dolayısıyla gezegen tarafından daha fazla ısının emildiği anlamına geldiği keşfedildi. 
Bazı bilim insanları, ağaç örtüsünü eski haline getirmenin albedo (gezegenin yüzeyinden geri yansıyan Güneş radyasyonu miktarı) açısından değişikliklere yol açabileceğini keşfetmiş olsa da, uzmanlar bu özel olguyu ilk kez tanımlayabildiler.

Basitçe söylemek gerekirse albedo, bir yüzeyin güneş ışığını yansıtma yeteneğini ifade eder. Açık renkli yüzeyler, ışığın büyük bir kısmını atmosfere geri yansıtır, bu da onların yüksek bir albedoya sahip olduğu anlamına gelir. Ormanlık alanlar diğer yüzeylere göre daha koyu olma eğilimindedir; bu da onların daha fazla güneş ışığını emdiği, sıcaklığı koruduğu ve onlara düşük bir albedo verdiği anlamına gelir. Bu nedenle bazı uzmanlar, ormanların istenmeyen ısıyı tutabildiğini ve dolayısıyla küresel ısınmaya katkıda bulunduğunu öne sürüyor.

Çalışmanın yazarları, ağaçların soğutma etkisini ve azalan albedonun neden olduğu ısınmayı araştırmak için yeni haritalar kullandılar. Ağaçlandırmaya yönelik daha önceki pek çok incelemenin albedoyu hesaba katmada başarısız olduğunu buldular. Araştırma sonucunda ek ağaç dikmenin, iklim açısından sağlayacağı faydanın %20 ile %80 arasında olduğu görüldü. 

Bilim insanları, ağaçların karbon depolama yeteneğinin faydalarına bakmanın yanı sıra, ormanların albedo etkisinin de dikkate alınması gerektiğini söylüyorlar. Bununla birlikte, kullandıkları haritalar, yeniden ağaç dikmenin geleceğine dair umut sunuyor. İklim üzerinde maksimum olumlu etki için ağaçların nereye dikileceğinin belirlenmesine yardımcı olabilirler. Ayrıca araştırma ekibi, albedonun olumsuzluklarına rağmen daha fazla ağacın, her zaman daha iyi ekosistem, artan temiz hava ve su seviyeleri anlamına geldiğini unutmamız gerektiğini hatırlatıyor. 

Referans: Hasler, N., Williams, C.A., Denney, V.C. et al. Accounting for albedo change to identify climate-positive tree cover restoration. Nat Commun 15, 2275 (2024).